Świadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu (SRC-Short Range Certificate), to dokument, który uprawnia do obsługi radiostacji morskiej VHF DSC (ukaefki) oraz innego sprzętu radiokomunikacyjnego na jachcie morskim.
Urząd Komunikacji Elektronicznej wystawia dwa rodzaje świadectw radiowych:
- amatorskie
- profesjonalne
Świadectwa amatorskie przeznaczone są dla:
- żeglarzy
- motorowodniaków
- rybaków
czyli osób uprawiających żeglugę po morzu na innych jednostkach niż statki podlegające Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS).
Jakie licencje radiowe wydaje UKE dla żeglarzy i motorowodniaków?
Urząd Komunikacji Elektronicznej przeprowadza egzaminy na świadectwa operatora w służbie morskiej i śródlądowej. Są:
- Świadectwo radiotelefonisty VHF– dokument ten uprawnia do obsługi radiostacji morskiej i śródlądowej niewyposażonej w system Cyfrowego Wywołania Selektywnego (DSC)
- Świadectwo IWC (Inland Waters Certificate) – wymagane od kapitanów i sterników statków żeglugi śródlądowej w większości krajów europejskich
- Świadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu (SRC) – uprawnia do obsługi radiostacji VHF DSC oraz innego sprzętu radiowego na jednostkach niepodlegających konwencji SOLAS na akwenie A1 (wody przybrzeżne)
- Świadectwo Operatora Łączności Dalekiego Zasięgu (LRC) – uprawnia do obsługi radia i innego sprzętu systemu GMDSS na jednostkach, które nie podlegają konwencji SOLAS bez ograniczeń akwenu
Jakie świadectwo radiowe najczęściej wybierają żeglarze?
Najbardziej popularne wśród żeglarzy jest Świadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu (SRC). Wystarcza ono do prowadzenia rejsów morskich na jachtach żaglowych i motorowych. Z reguły żegluga odbywa się w pasmie 30-40 mil morskich od brzegu, czyli na akwenie A1.
Jak wygląda organizacja egzaminów na radiooperatora w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej?
Co roku Prezes UKE ogłasza harmonogram egzaminów na kolejny rok kalendarzowy. Egzaminy odbywają się w większości delegatur terenowych UKE oraz w ośrodkach szkolenia marynarzy na wybrzeżu (Szczecin, Gdynia, Kołobrzeg). W większości delegatur egzaminy odbywają się średnio raz w miesiącu, ale w Gdyni i Szczecinie egzaminy odbywają się kilka razy w tygodniu. Wyjątkiem jest przerwa wakacyjna, wtedy egzaminy w całej Polsce nie odbywają się.
Jak zapisać się na egzamin SRC w UKE?
Na stronie Urzędu znajduje się specjalna aplikacja, służąca do rejestracji na egzamin. Należy:
- założyć konto, podać dane osobowe i adresowe
- opłacić egzamin i świadectwo (125 zł)
- wybrać miejsce i termin egzaminu
- dołączyć dowód opłaty i zdjęcie cyfrowe
Po zgłoszeniu oczekuje się kilka dni na zatwierdzenie wniosku.
Kto może przystąpić do egzaminu na licencję radiową?
Jedynym wymaganiem jest spełnienie kryterium wieku:
- 15 lat dla kandydata na SRC
- 18 lat dla kandydata na LRC
Staż ani kurs nie są wymagane, chociaż bez wcześniejszego przeszkolenia egzamin zdać trudno.
Jak wygląda egzamin w licencję SRC w UKE?
Niezależnie od ośrodka, w którym przeprowadzany jest egzamin, zakres i forma egzaminu są takie same. Egzamin na Świadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu obejmuje:
- część teoretyczną
- praktyczny sprawdzian umiejętności obsługi urządzeń radiowych
Jak wygląda test na SRC?
Egzamin teoretyczny polega na rozwiązaniu testu zawierającego 15 pytań. Pytania te wybierane są losowo z bazy dostępnej na stronie internetowej UKE. Test obejmuje trzy części, a każda z nich zawiera 3 pytania:
Ogólna wiedza o systemach i podsystemach GMDSS
- Procedury i język angielski
- praktyczna obsługa urządzeń systemów i podsystemów GMDSS na akwenie A1
Warunkiem zaliczenia tej części egzaminu jest udzielenie min. 3 prawidłowych odpowiedzi w każdej części testu. Tak więc minimalna liczba punktów za egzamin teoretyczny wynosi 9, a maksymalna 15. Dobra wiadomość jest taka, że niezależnie od wyniku testu, wszyscy kandydaci dopuszczeni są do egzaminu praktycznego.
Jak wygląda egzamin praktyczny na SRC w UKE?
Wszystkie Delegatury UKE używają takiego samego sprzętu do przeprowadzania egzaminu:
- radiostacja Icom-323 lub Icom-330
- atrapa radiopławy EPIRB
- atrapa transpondera radarowego SART
Warto podkreślić, że ośrodki szkolenia marynarzy posługują się innym sprzętem. Najczęściej jest to symulator. Krótko mówiąc, łatwiej zdać egzamin w Delegaturze UKE.
Przebieg egzaminu praktycznego zależy od ośrodka i danej Komisji Egzaminacyjnej. Najczęściej kandydat losuje kartę zadań, która obejmuje cztery zadania:
- obsługa radiotelefonu i systemu DSC
- procedury radiokomunikacji morskiej
- radiopława EPIRB
- transponder SART
Jakie są przykładowe zadania?
W zakresie obsługi radiotelefonu i przystawki Cyfrowego Wywołania Selektywnego:
- przygotowanie radiostacji do łączności rutynowej/alarmowej
- nadawanie MAYDAY, PAN PAN, SECURITE
- nadawanie i odbiór komunikatów DSC: DISTRESS, URGENCY, SAFETY, ROUTINE
- ustawianie podwójnego/potrójnego nasłuchu (DW/TW)
- regulacja Squelch
- kasowanie komunikatów zarchiwizowanych w logu
- ręczne wpisywanie pozycji
Ogólnie rzecz biorąc, Komisja Egzaminacyjna UKE oczekuje dobrej znajomości konkretnego sprzętu, radiostacji Icom-323 lub Icom-330. Poza wielkością te radiotelefony niczym się nie różnią.
Jakie zadania dotyczą radiopławy i transpondera SART?
Komisja Egzaminacyjna posługuje się atrapami tych urządzeń bądź ich zdjęciami. Kandydat powinien w trakcie egzaminu zaprezentować ogólna wiedze dotycząca działania i obsługi radiopławy i transpondera SART.
Radiopława EPIRB:
- służy do alarmowania w niebezpieczeństwie i lokalizacji miejsca katastrofy
- nadaje na częstotliwościach 406 i 121,5 MHz
- korzysta z konstelacji satelitów okołobiegunowych SARSAT-COSPAS
- ma zasięg globalny
- nadaje MMSI jednostki zagrożonej i pozycję
- może zostać namierzona przez satelity na podstawie efektu Dopplera
- bateria działa min. 48 h
Jak aktywować EPIRB?
Ręczna aktywacja radiopławy wymaga wykonania dwóch czynności:
- przełączenie przycisku na obudowie
- umieszczenie w wodzie
Sznurek, którym radiopława jest owinięta służy do przymocowania jej do tratwy ratunkowej/jachtu. EPIRB powinna pływać na otwartej przestrzeni-moc sygnału z anteny tylko 5 W.
Jak postąpić w sytuacji przypadkowego uruchomienia radiopławy?
- należy ją natychmiast wyłączyć
- powiadomić o zdarzeniu najbliższą stację brzegową podając MMSI, pozycje i okoliczności zdarzenia
Jak wyłączyć radiopławę?
Najczęściej trzeba odwrócić czynności przy aktywacji czyli:
- wyjąć z wody i osuszyć
- przesunąć przycisk na obudowie
Inne sposoby „awaryjne”: umieścić urządzenie w piekarniku (klatka Faradaya); owinąć antenę folia aluminiową; włożyć do metalowego garnka i przykryć
Jak przeprowadzić test baterii?
Radiopławę EPIRB należy sprawdzać testem wewnętrznym raz w miesiącu. Na obudowie znajduje się przycisk „Test”. Należy go nacisnąć o przytrzymać (zwykle 3 sekundy). Jeżeli bateria jest sprawna, to zapala się lampka. Jeżeli nie, to trzeba oddać radiopławę do serwisu.
Jakie zadania dotyczą transpondera radarowego SART?
Transponder radarowy SART to plastikowa rurka koloru pomarańczowego lub żółtego. W przeciwieństwie do radioplawy nie wystaje z niego antena. Komisja oczekuje ogólnej wiedzy na temat tego urządzenia:
- służy do lokalizacji miejsca katastrofy i alarmowania w niebezpieczeństwie
- aktywacja odbywa się poprzez zerwanie zawleczki, przesunięcie przycisku bądź obrócenie rurki
- wykrywany jest przez radar 9,3 GHz (inaczej pasmo „x” lub 3 cm)
- maksymalna wykrywalność 40 mil
- na radarze pojawia się 12 kropek, a potem koncentryczne kręgi
- po wykryciu przez radar buczy i świeci
- powinien być umieszczony min. 1 metr nad wodą
- test baterii raz w miesiącu (przycisk na obudowie lub obrócenie rurki)
- bateria działa 96+8 h
Podsumowanie:
Egzamin na licencję radiooperatora SRC w UKE nie jest trudny. Jak każdy egzamin wymaga jednak stosownego przygotowania:
- wyuczenie się testu (ok. 350 pytań)
- przećwiczenie obsługi radiostacji Icom-323 lub Icom-330
- poznanie procedur łączności radiowej stosowanej na morzu
- zdobycie podstawowej wiedzy o EPIRB i SART
Zdanie egzaminu daje wiele satysfakcji, a sama licencja radiooperatora umożliwia pływania po morzach całego świata. Nie można też zapominać, że wiedza i umiejętności potrzebne do zdania egzaminu, przydają się bardzo w praktyce na morzu.
Chcesz przygotować się do egzaminu na licencję radiooperatora SRC?
Zapisz się na kurs radiooperatora SRC u jednego z naszych reklamodawców.
